دریاچه مصنوعی مهاباد
مارس 10, 2023
حسینیه کوچک و بزرگ
مارس 10, 2023
قلعه سنگ بست
سنگ بست دژی خفته در پهنهی کویر
هفت مرد سیاهپوش در تاریکی شب طنابهای خود را لب پنجرهها محکم کردند و خود را بالا کشیدند. از میان حیاط داخلی آهسته عبور کردند. سوز هوای سرد زمستان کویر لابهلای محوطه قلعه میپیچید و سوت میکشید. خدمتکار پیر بوعلی در سایه دیوار صفههای حیاط منتظر ورود او بود. ابوعلی خورجینش را به خدمتکار سپرد و به اتاقش رفت. خنجرش را از کمر باز کرد، به زودی باید آماده میشد تا به الموت برود.
با صدایی گرفته به خدمتکارش گفت: «حسن صباح در بستر بیماریست و همین روزها جانشینش مشخص میشود.» یاد آخرین صحبتهایشان افتاد: «بوعلی بعد از سفرت به سنگبست برگرد و تا هفت روز خارج نشو.» اما اکنون اوضاع متفاوت شده بود...
اینجا قلعه سنگ بست است. قلعهای با کاربری نظامی که در قرن پنجم به دست ابوعلی اردستانی (ابوعلی دهدار زوارهای) در شهر زواره ساخته شد. ابوعلی دهدار از جمله افراد عالیرتبه فرقه اسماعیلیه و وفادار به حسن صباح بود که بعد از مرگ صباح و اعلام جانشینی کیابزرگ امید، ابوعلی سالها به عنوان مشاور به رهبر جدیدشان خدمت کرد. قلعه سنگبست به سبب تجربهی رخدادهای مهم این فرقه به یکی از مراکز اصلی اسماعیلیان بعد از قلعه الموت تبدیل شد.
شاخصههای بنا:
- بزرگترین قلعه نظامی کشور بعد از الموت در قزوین
- تنها قلعه نظامی اسماعیلیان که در ارتفاعات ساخته نشده
- اولین بنای نظامی در منطقه اردستان
- ورودی و خروجی منحصر به فرد
قلعه سنگ بست یا قلعه میرزا در مساحت ۱۵۰۰ متر مربع در دو طبقه بنا شده بود. این بنای نظامی شامل قسمتهای مسکونی، برجهای بلند دیدهبانی، قراولخانه، انبار و... بود. قلعه سنگبست یک قلعهی معمولی نیست! معمای این بنا راههای ورودی آن است. سنگ بست به جز یک در خیلی کوچک هیچ در و دروازهای ندارد! راه ورود به قلعه از طریق پنجرههایی بود که حدودا در ارتفاع سه متری دیوارها قرار داشت وافراد باید با استفاده از طناب وارد قلعه میشدند.
مردمان زواره باور دارند در روزگاری که مغولها به سرزمینشان حمله کردند، این قلعه متروکه دوباره جان گرفته، به آنها پناه داده و سینه سپر در برابر دشمن مقاومت کرده تا مردم بتوانند از طریق راههای زیرزمینی به بیابان فرار کنند.
قلعه سنگبست اگرچه در گذر سالیان طولانی آسیبهایی دیده ولی خوشبختانه با مرمتهایی که صورت گرفته توانسته شکل ظاهری خود را حفظ کند. این بنا در سال ۱۳۸۱ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
اینجا جایی است که میتوانید در زمان سفر کنید. از یخچال زواره تا پامنار ساسانیان چشمتان را ببندید و صدای رفت و آمد اسبها و گاریها، صدای همهمه مردم در زواره قدیم را با گوش جان بشنوید. اگر در طی سفرتان از زواره گذر کردید، بازدید از این قلعه منحصربهفرد را فراموش نکنید.
